Ես կարող եմ

Ես Էնրի Վարդանյանն եմ` 10³ դասարանից խոսքի մշակույթ առարկայի շրջանականերում տեղադրել եմ նյութեր, որոնց կատարման ժամանակ

ման ձեռք եմ բերել որոշ հմտություններ:

Մարզական նորություն: Թարգմանական աշխատանք

ԲԵՐՆԱՐԴ ՇՈՈՒ

10-րդ դաս.: Թարգմանական նախագիծ,

Գրական խաղ բոդլերյան մոտիվներով: Փուլ II: Ես՝ քո մասին:

Ես թերթեցի Նարեկ Խլոյանի բլոգը և առաջարկում եմ նրան ստեղծել թարգմանությունների ժողովածու:
http://narekkhloyan.blogspot.com

Նամակ ձմեռ պապիկին

Սիրելի Ձմեռ պապիկ: Ցանկանում եմ, որ այս տարի այդ ֆուտբոլային տիտանը ֆանտաստիկ ֆուտբոլիստներով համալրված այդ թիմը երեք տարվա դադարից հետո կրկին դառնա Իտալիայի չեմպիոն, իսկ ահա մյուս խաղարկությունում դառնա Չեմպիոնների լիգայի հաղթող ու միջազգային գավաթների քանակով կրկին շրջանցի Մադրիդի "Ռեալին": Դե իհարկե դու հասկացար, որ խոսքը "ՄԻԼԱՆԻ"մասին է:

Ձիրավի ճակատամարտ

Ձիրավի ճակատամարտը տեղի է ունեցել 371 թ. Ձիրավի դաշտում (Այրարատ նահանգի Բագրևանդ գավառ) մի կողմից հայկական զորքի, որին օժանդակում էր հռոմեական մի զորամիավորում, մյուս կողմից` պարսկական բանակի միջև, որն ավարտվել է հայերի լիակատար հաղթանակով:
Հայկական զորքը ղեկավարում էին Պապ թագավորը և Մուշեղ Մամիկոնյան զորավարը: Պարսկական զորքերը դուրս են շպրտվում երկրի սահմաններից և Պապ թագավորը կարողանում է հաստատվել գահի վրա: Մուշեղ Մամիկոնյանը, զարգացնելով հաջողությունը, վերանվաճում է Արշակ Բ գերությունից հետո (368 թ.) անիշխանության տարիներին Մեծ Հայքից անջատված սահմանային տարածքները` (Ուտիք, Գուգարք, Կորճայք, Աղձնիք և այլն):

Ճակատամարտը

Տեղադրություն

Ձիրավի ճակատամարտը տեղի է ունեցել 371 թ. հայկական և պարսկական զորաբանակների միջև Այրարատ նահանգի Բագրևանդ գավառի Ձիրավ (Ձրավ) գյուղի մերձակա դաշտում, Նպատ լեռան հյուսիսային ստորոտին՝ Արածանու գետահովտում:

Ուժերը

Հայկական զորաբանակն առաջնորդել են Պապ թագավորը, սպարապետ Մուշեղ Մամիկոնյանը և ասպետ Սմբատ Բագրատունին: Հայերին աջակցել է հռոմեական մի զորամաս: Պարսկական բանակին օգնել են աղվանական և ղեկերի (լեզգիների) զորքերը՝ Ուռնայր և Շերգիր թագավորների գլխավորությամբ, ինչպես նաև Հայոց գահին հավակնող Մերուժան Արծրունու ուժերը:

Բուն մարտը

Գարնանը պարսկական բանակը Ատրպատականից ներխուժելով Մեծ Հայք և հասնելով Ձիրավի դաշտ՝ բանակել է հայկական և հռոմեական զորաճամբարի դիմաց: Ճակատամարտը սկսվել է վաղ առավոտյան՝ հայկական զորքերի հարձակումով և շարունակվել մինչև ուշ երեկո: Հռոմեական պատմիչ Ամմիանոս Մարկելինոսը վկայում է, որ Վաղես կայսրը իր զորքին հանձնարարել էր սոսկ պաշտպանվել և չդիմել հարձակողական գործողությունների: Իսկ Մովսես Խորենացին գրում է, որ ճակատամարտի ընթացքում հռոմեական վահանակիր հետևազորը բավարարվել է երբեմն նահանջի դիմաց հայկական ջոկատներին վահանափակելով և թշնամու հակագրոհներից պաշտպանելով: Սպանդարտ Կամսարականի գլխավորած զորաթևը, գրոհելով հակառակորդի կենտրոնի վրա, ջախջախել և փախուստի է մատնել նրան: Ղեկերի Շերգիր թագավորը մարտում սպանվել է, իսկ աղվանների Ուռնայր թագավորը՝ վիրավորվել: Սմբատ Բագրատունին, հետապնդելով մարտադաշտից ճողոպրած Մերուժան Արծրունուն, Կոգովիտ գավառի արևելյան ճահճուտների (Շամբի) մոտ ձերբակալել և մահապատժի է ենթարկել նրան: Ծանր կորուստներ կրած և մարտական դասավորությունը կորցրած պարսկական բանակը, չդիմանալով հայկական զորքի գրոհներին, դիմել է խուճապահար փախուստի: Հայկական հեծելազորը թշնամու մնացորդներին հալածել է մինչև Ատրպատական:

Հետևանք

Ձիրավի ճակատամարտից հետո Շապուհ II արքան հարկադրված է եղել հաշտության պայմանագիր ստորագրել Վաղես կայսեր հետ, ճանաչել Մեծ Հայքի անկախությունն ու Պապի գահը:

Էկոլոգիա

1.Ինչպիսի՞ օդ ենք շնչում մենք:
2.Ինչն է աղտոտում մեր միջավայրի մթնոլորտը:
3.Ինչպե՞ս է ազդում աղտոտված մթնոլոտը ձեր առողջության վրա, բերել օրինակներ:
4.Ինչպե՞ս պահպանենք մթնոլորտը աղտոտումից:

1-2.Հայաստանում մթնոլորտային արտանետումները 2013թ-ին կազմել են 261 հազ. 400 տ, որի 54.2%-ը բաժին է ընկել ավտոտրանսպորտին, 45.8%-ը` արտանետման անշարժ աղբյուրներին: Այս մասին հայտնում է Ազգային վիճակագրական ծառայությունը:
Արտանետման անշարժ աղբյուրներից մթնոլորտ արտանետված վնասակար նյութերի քանակը կազմել է 119 հազ. 700 տ: Արտանետման անշարժ աղբյուրների քանակը կազմել է 3 176, որոնց 77.0%-ն ունեցել են սահմանային թույլատրելի հաստատված չափորոշներ: Արտանետման անշարժ աղբյուրներից անջատված վնասակար նյութերի քանակը կազմել է 314 հազ. 400 տ, որի 61.9%-ը որսվել է, մնացած 38.1%-ը` արտանետվել մթնոլորտ:
 Ավտոտրանսպորտից մթնոլորտ արտանետված վնասակար նյութերի քանակը 2013թ. կազմել է 141հազ. 700 տ: Դրանց մեջ մեծ տեսակարար կշիռ են ունեցել ածխածնի օքսիդը` ընդհանուր արտանետումների 72.4%-ը, ցնդող օրգանական միացությունները` 16.4%, ազոտի օքսիդները` 10.8%:
3. Հանրապետության մեկ բնակչի հաշվով արտանետումները կազմել են 39.6 կգ, իսկ մեկ քառ. կմ-ի հաշվով (առանց Սևանա լճի հայելու մակերեսի)` 4.2 տ:
 Մթնոլորի աղտոտումը մեծ վտանգ է ներկայացնում մարդու առողջության վրա: Այրման հետևանքով արտանետված կապարը առաջեցնում է մաշկային, ստամոքսային հիվանդություններ, ազդում է օրգանիզմի աճին: Մթնոլորտի աղտոտումը նպաստում է քաղցքեղի առաջացմնաը: Եթե մարդիկ շնչեն դեռ մթնոլորտ չհասած գազը(CO) ապա մարդիկ կարող են նաև մահանալ:
4. Շրջակա միջավայրի վրա մարդու գործունեության բացասական հետևանքների կանխորոշման, կանխման, նվազեցման, սահմանված պահանջներին համապատասխան բնակչության առողջության, բնականոն կենսագործունեության և բարեկեցության ապահովման միջոցառումների համալիր : Շրջակա միջավայրի պահպանութան հիմնական խնդիրներն են շրջակա միջավայրի բնական վիճակի պահպանումը , վերականգնումը , վնասազերծումը, բնական պաշարների խելամիտ օգտագործումը, շրջակա միջավայրի վրա ֆիզիկաքիմիական, կենսաբանական ևվնասակազդեցությունների նվազեցումն ու կանխ

Էկոլոգիա

1.Համեմատել հիմանական վառելիքային ռեսուրսները (նավթ, բնական գազ, ածուխ): Դիտարկելով դրանք տնտեսական, ռեսուրսապահովության և էկոլոգիական տեսանկյուններից:
2.Համեմատել էլեկտրաէներգիա ստացման ավանդական և այլընտրանքային աղբյուրները, առանձնացնելով դրանց դրական և բացասական կողմերը:

1.Նավթը բաղկացած է ածխածնից, ջրածնից, ազոտից, ծծումբից և թթվածնից:
 Նավթն առաջացել է միլիոնավոր տարիների ընթացքում` բարձր ջերմաստիճանի և ճնշման պայմաններում` ջրային բույսերի, կենդանիների ու միկրոօրգանիզմների մնացորդների քայքայումից: Վառելիքային ռեսուրսներից նավթը համարվում է ամենակարևորը:
 Նավթի վերամշակումից ստանում են բենզինի տարբեր տեսակներ, դիզելային վառելիք, մազութ: Նավթից ստացված հումքից արտադրում են արդյունաբերության, գյուղատնտեսության, կենացաղի համար կարևորագույն քիմիկատներ:
 Նավթը արդյունահանվում է երկրի կեղևում գտնվող նավթաբեր շերտերից: Այդ հորատանցքները փորվում են ինչպես ցամաքի, այնպես էլ ծովի հատակին:
 Նավթը տեղափոխվում է հիմնականում երեք եղանակով` նավթամուղներով, երկաթուղով, նավերով:
Նավթամուղերի կառուցման ընթացքում ավերվում են էկոհամակարգերը, որորվհետև դրանք հաճախ անցնում են անտառապատատ տարածքներով: Եթե նավթամուղը անցնում է ջրային ավազանների հատակային մասով, ապա այս դեպքում մեծանում է ջրային ավազանների նավթամթերքներով աղտոտվելու ռիսկը: Հսկայական է տրանսպորտի դերը մթնոլորտն աղտոտման գործում:
Ներկայումս նավթի համաշխարհային ծավալները գնահատվում են շուրջ 140 մլրդ տոննա: Սպառման ներկայիս տեմպերի պահպանման դեպքում այն մարդկությանը կբավականացնի մոտ 40 տարի: Նավթ արդոյւնահանվում է աշխարհի շուրջ 70 երկրներում, սակայն առաջատար են հետևյալ երկրները` Սաուդյան Արաբիան, Ռուսաստանը, ԱՄՆ-ը, Իրանը և այլն:
 Բնական գազը օգտակար անհամ, անոտ և անգույն գազային միացություն է, օգտակար հանածո, որն առաջացել է երկրի ընդերքում: Երկրի ընդերքում բնական գազը գտնվում է միայն գազային վիճակում, պարունակվում է ապարների շերտերում:
 Բնական գազի կազմի մեջ գերակշռում է մեթանը(CH4)` 92-98 %, որոշակի քանակությամբ կարող են հանդիպել նաև ածխաջրածնային այլ միացություններ`  էթան(C2H6), պրոպան(C3H8), բութան (C4H10) և այլն:
Բնական գազի պաշաներով հարուստ երկրներն են Ռուսաստանը, ԱՄՆ-ը, Սաուդյան Արաբիան, Կանադան, Նիդեռլանդները, Իրանը, Չինաստանը, Նորվեգիան, Ինդոնեզիան:
 Ներկայումս գազի տեղափոխման հիմնական միջոցը խողովակաշարերն են:
 Բնական գազը հսկայական դեր ունի ինչպես կենցաղում, այնպես էլ արդյունաբերության մեջ: ՋԷԿ-երում օգտագործվող  վառելիքների շարքում այն զիջում է միայն ածխին: Սակայն այս ոլորտում գազի դերը անընդհատ աճում է: Բնական գազը մեծ ծավալներով օգտագործվում է մետաղամշակման ոլորտում:
Ածուխը ածխածնով հարուստ այրվող օգտակար հանածո է, որն առաջացել է միլիոնավոր տարիների ընթացքում:
Ածուխը երեք հիմնական հանածո վառելիքներից (նավթ և գազ) ամենաէժան, ամենատարածված, ամենաառատ և շրջակա միջավայրի համար ամենավտանգավորն է, այրվելով այն ինտենսիվորեն աղտոտում է մթնոլորտը:
Կախված հանքի խորությունից ածխի արդյունահանումը կարող է  կատարվել երկու եղանակով` ստորգենյա և բաց եղանակով: Երկու դեպքում էլ մեծ վնաս է հասցվում բնությանը:
Ածուխը երեք հիմնական հանածո վառելիքներից ամենատարածվածն է, նրա պաշարները դեռ 400 տարի կբավականացնեն մարդությանը:
Զարգացած արդյունաբերական երկրներից ածխի պաշարներով հարուստ են` ԱՄՆ-ը, ՌԴ-ն, ՀԱՀ-ը, Ավստրալիան, Կանադան, Լեհաստանը, Ուկրաինան:
2.Էլեկտրաէներգիայի ստացման ավանդական աղբյուրներն են` ՀԷԿ-ները, ՋԷԿ-երը, ԱԷԿ-երը և ՋՐԷԿ-երը:
Էլեկտրաէներգիայի ստացման ավանդական աղբյուրները ապահովում են մարդկությանը անհրաժեշտ էլեկտրաէներգիայի քանակը, սակայն մեծ վնաս են հասցնում բնությանը` Երկրի մթնոլորտ է արտանետվում մեծ թվով թունավոր գազեր ավելացնելով մթնոլորտում ածխածնի քանակը:
Էլեկտրաէներգիա ստացման այլընտրանքային աղբյուրներն են քամու էներգիան, արևի էներգիան և այլն:
Էլեկտրաէներգիա ստացման այլընտրանքային աղբյուրները վնաս չեն հասցնում բնությանը, բայց չեն ապահովում մարդկությանը անհրաժեշտ էլեկտրաէներգիայի քանակը:

Christmas in Italy

One of the most important ways of celebrating Christmas in Italy is the Nativity crib scene. Using a crib to help tell the Christmas story was made very popular by St. Francis of Assisi in 1223 (Assisi is in mid-Italy). The previous year he had visited Bethlehem and saw where the stable, where it was thought that Jesus was born. A lot of Italian families have a Nativity crib in their homes.
The city of Naples in Italy is world famous for its cribs and crib making. These are known as 'Presepe Napoletano' (meaning Neapolitan Cribs). The first crib scene in Naples is thought to go back to 1025 and was in the Church of S. Maria del presepe (Saint Mary of the Crib), this was even before St. Francis of Assisi had made cribs very popular!
Having cribs in your own home became popular in the 16th century and it's still popular today (before that only churches and monasteries had cribs). Cribs are traditionally put out on the 8th December. But the figure of the baby Jesus isn't put into the crib until the evening/night of December 24th!
Sometimes the Nativity scene is displayed in the shape of pyramid which can be meters tall! It's made of several tiers of shelves nd is decorated with colored paper, gold covered pinecones and small candles. A small star is often hung inside the top of the pyramid/triangle. The shelves above the manger scene might also contain fruit, candy and presents.
One special thing about Neapolitan cribs is that they have always been displayed not only characters and figures from the Christmas Story, but also 'every day' people and objects (such as houses, waterfalls, food, animals and even figures of famous people and politicians!). Naples is also the home to the largest crib scene in the world, which has over 600 objects on it!
In Naples there is a still a street of the nativity makers called the 'Via San Gregorio Armeno'. In the street you can buy wonderful hand made crib decorations and figures - and of course whole cribs!
You can see some pictures of crib scenes and figures from Naples on this page:
One old Italian custom is that children go out Carol singing and playing songs on shepherds pipes, wearing shepherds sandals and hats.
On Christmas Eve, it's common that no meat (and also sometimes all dairy) is eaten. Often a light seafood meal is eaten people go to the Midnight Mass service. The types of fish and how they are served vary between different regions in Italy.
When people return from Mass, if it's cold, you might have a slice of Italian Christmas Cake called 'Panettone' which is like a dry fruity sponge cake and a cup of hot chocolate! Here's a recipe for panettone. You can find out more about Christmas in Italy and Italian Christmas Recipes on this site.
For many Italian-American families a big Christmas Eve meal of different fish dishes is now a very popular tradition! It's know as The Feast of the Seven Fishes ('Esta dei Sette Pesci' in Italian). The feast seems to have its root in southern Italy and was bought over to the USA by Italian immigrants in the 1800s. It now seems more popular in American than it is in Italy!
Common types of fish eaten in the feast include Baccala (salted Cod), Clams, Calamari, Sardines and Eel.
There are different theories as to why there are seven fish dishes eaten. Some think that seven represent the seven days of creation in the Bible, other say it represents the seven holy sacraments of the Catholic Church. But some families have more that seven dishes! You might have nine (to represent the Christian trinity times three), 13 (to represent Jesus and his 12 disciples) or 11 (for the 11 disciples without Jesus or Judas!)!
The Christmas celebrations start eight days before Christmas with special 'Novenas' or a series of prayers and church services.
Some families have a 'Creppo' or Yule Log which is burnt through the Christmas season.
In Italian Happy/Merry Christmas is 'Buon Natale' and in Sicilian it's 'Bon Natali'. Happy/Merry Christmas in lots more languages.
Epiphany is also important in Italy. On Epiphany night, children believe that an old lady called 'Befana' brings presents for them. The story about Befana bringing presents is very similar to the story of Babushka. Children put stockings up by the fireplace for Befana to fill. On Christmas day 'Babbo Natale' (Santa Claus) might bring them some small gifts, but the main day for present giving is on Epiphany.

How to Celebrate Christmas

Christmas is one of those holidays that just seem to be filled with cheer and wonder. Whether you are celebrating a secular or religious Christmas, your day is sure to be filled with happiness, especially with a little help from wikiHow. Read some helpful tips on how to celebrate a secular, religious, kid-friendly, or consumer-free Christmas after the jump. Happy Holidays! The happiest Christmas will be only with your family, One of the Christmas canon is Celebrate the Christmas with your family, or relationships. If you haven`t a relationship At Christmas you may relate with someone and celebrate the Christmas with them. I wish you a Merry ChristmasJ.
If You celebrate the Christmas with your Family it is very well, decorate the house, the Christmas tree, watch new year films,  going  visit your relative`s  houses. Before the Christmas you may go to do shopping with your family, and your Christmas will be very merry and cheer.